Yetiştiricilerin Kendi Adına Yapacakları Özel İzine Tabi Damızlık Dişi Sığır İthalatı Uygulama Talimatı

                                DAMIZLIK SIĞIR İTHALAT TALİMATI – 2024 

Damızlık sığır ithal edecekler aşağıda belirtilen hususlara uymak ve yerine getirmekle yükümlüdür.

1. Genel Kurallar

• Damızlık sığırlar, sağlık sertifikası anlaşması yapılan ülkeler içerisinde Bakanlıkça uygun görülen ülkelerden ithal edilebilir. İthalatı uygun görülen ülkelerin listesi(https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/1925/Canli_Hayvan_Ithalat_Izinli_Ulke)adresinde yayımlanmaktadır.
• İthal edilecek damızlık sığırlar Bakanlığın belirlediği sağlık ve teknik kriterlere uygun olmalıdır. Sağlık sertifikaları (https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/1755/hayvan-hayvan_maddeleri-saglik-sertifika-ithalat) web adresinde, teknik kriterlerde, (https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Hayvancilik/Ithalat-Ihracat/Buyukbas-Ihtalat-Ihracat?Ziyaretci=Ihracat-Ithalat) web adresinde yayımlanmaktadır.
• Damızlık sığır ithalat izni, kendi işletmesi adına veya yetiştiricilere satmak üzere gerçek/tüzel kişilere verilir.
• Etçi ırk damızlık büyükbaş hayvan ithalatının 2024 yılının sonuna kadar sadece Güney ve Kuzey Amerika ülkelerinden damızlık gebe düve olarak ithalatına izin verilir. (Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak olan damızlık etçi ırk hayvan ithalatı başvurularında bu şart aranmaz.)
• Damızlık etçi ırk dişi sığır ithalatlarında, izin verilen dişi sığır sayısının %5’i kadar aynı ırktan olmak şartıyla, damızlık erkek hayvan için izin verilir.
• Damızlık sığır ithalatında her bir kontrol belgesi (ithalat izni)başvurusu; kendi işletmesi adına ithalat yapmak isteyenler için en az 60 baş (Manda için ise en az 30 baş esas alınır.), yetiştiricilere satış amaçlı yapılacak ithalatlarda en az 250 baş için(gebe/gebe olmayan) yapılır. (Manda için ise en az 60 baş esas alınır.) Hayvanların getirileceği işletmeler, en az talep edilecek hayvan sayısı kadar boş kapasiteye sahip olmalıdır.
• Kendi işletmesi adına, 01.01.2024 tarihi itibari ile sütçü ve kombine ırk hayvan ithal edecek yetiştiricilerden bu tarih itibari ile işletmesinde hayvan kaydı bulunmayanlar, ithalat başvurusunun öncesinde hastalıktan ari sağlık sertifikasına alacağına dair İl/İlçe Müdürlüğüne taahhütte (Ek-8) bulunmalı ve ithal edilen hayvanların işletmeye gelmesine veya millileşmesine müteakiben en geç 15 iş günü içerisinde hastalıktan ari sağlık sertifikasını almak üzere başvurmalıdır.
• 01.2025 tarihi itibari ile sütçü ve kombine ırk ithalat edecek tüm yetiştiriciler hastalıktan ari sağlık sertifikasına sahip olmalıdır. 01.01.2025 tarihinden itibaren sütçü ve kombine ırk hayvan ithal edecek yetiştiricilerden bu tarih itibari ile işletmesinde hayvan kaydı bulunmayanlar için bu bölümün 7. maddesindeki hususlar geçerlidir.
• İthalat için verilen iznin geçerlilik süresi 6 aydır. İthalat izninde yapılan değişiklikler söz konusu süreyi uzatmaz ve her bir ithalat izni için tek bir kontrol belgesi düzenlenir.
• Yetiştiricilere satış amacıyla ithal edilen damızlık sığırlar fiili ithalat iş ve işlemleri tamamlanmadan ve bakanlık kayıt sistemine kaydedilmeden başkasına satışı yapılamaz.
• Yetiştiricilere satış amacıyla ithal edilen damızlık sığırların satışı, İl/İlçe Müdürlüğünce aşağıda belirtilen şartlara göre yapılır.

1. Satışın yapılacağı işletme, Bakanlık kayıt sistemine kayıtlı ve işletme tescil belgesine sahip olmalıdır.
2. Bir işletmeye aynı ırktan en az 5 baş (manda için 2 baş) satış yapılmalıdır.
3. Satışın yapılacağı işletmenin kapasitesi, satışın yapılacağı hayvan sayısı ile uyumlu olmalıdır. Bunu gösteren kapasite raporu (Ek-6) alınmalıdır.
4. Satışı yapılan hayvanlar, işletme bazında kulak küpe numaraları listelenmeli alıcı ve satıcı tarafından imza altına alınmalıdır.
5. Damızlık hayvanları satın alan işletme sahibinden taahhütname (Ek-5) alınmalıdır.
6. 01.2024 tarihi itibari ile işletmesinde hayvan kaydı bulunmayan işletmeler, son 6 ay içerisinde toplam 30 baş ve üzeri hayvan (sütçü ve kombine ırk) satın alacak ise Bakanlık kayıt sistemindeki (Türkvet) varış onayından sonra en geç 15 iş günü içerisinde hastalıktan ari sağlık sertifikasına başvurmalı ve hastalıktan ari sağlık sertifikası alacağına dair İl/ilçe Müdürlüğüne taahhütte bulunmalıdır.(Ek-9)
7. 01.2025 tarihi itibari ile satış amaçlı ithalat başvurusunda bulunan işletmeler ile bu işletmelerden 30 baş ve üzeri hayvan (sütçü ve kombine ırk) satın alacak işletmelerinde Hastalıktan Ari Sağlık Sertifikası bulunmalıdır. 01.01.2025 tarihinden itibaren işletmesinde hayvan bulunmayan yetiştiriciler için f maddesindeki hususlar geçerlidir.
8. Satın alacak yetiştirici, bu bölümün 11. maddesinde istenilen belge ve bilgileri, ithalatı yapan işletmenin kurulu bulunduğu İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne vermelidir.

B-Başvuru Sırasında İstenen Belgeler

1-Dilekçe; İthalat başvurusunda bulunan gerçek/tüzel kişiler veya noterden konu ile ilgili yetki verilmiş vekili tarafından imzalanmış ve kaşelenmiş belge (Ek-1). Dilekçenin ekler bölümünde, sunulan dosyanın içeriği ve ekleri yazılmalıdır.

2-Proforma Fatura; Numarası, tarihi, ithal edilecek hayvanların sayısı, cinsi, ırkı, gebe olup olmadığı, orijin ülkesi, yükleme ülkesi ve birim fiyatı bulunmalıdır. İhracatçı firma ve yetkilisinin adı soyadı, imzasının yer aldığı şirket kaşeli belgenin aslı veya fotokopisi. (Türkçe olmayan belgenin yeminli tercüme bürosundan tercüme edilmiş aslı). Proforma faturada beyan edilen bilgiler, gümrük beyannamesinin tescili sırasında ilgili gümrüğe ibraz edilecek orijinal fatura bilgileri ile uyumlu olmalıdır.

3–Kontrol belgesi; Her yıl Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğ ekinde yayımlanan örneğe uygun olarak düzenlenen (Ek-2) ithalatçı kişi/kuruluşun kaşesinin ve yetkili kişinin adı ve soyadı bulunan ıslak veya e-imzalı (1 asıl nüsha) belge.

4-Taahhütname; İthalat başvurusunda bulunan gerçek/tüzel kişiler tarafından imzalanmış noter onaylı asıl belge (Ek-3/ Ek-4/Ek-5’te yer alan).

5-İmza sirküleri/beyanname ve vekâletname; İthalat başvurusunda bulunan gerçek/tüzel kişilere ait noter onaylı imza sirküleri/beyannamenin ve vekâletnamenin aslı veya fotokopisi.

6-Ticaret sicil gazetesi; İthalatçı firmanın kuruluşuna ait belge (gerçek kişilerde bu belge aranmaz).

7-İşletme Tescil Belgesi; İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerince düzenlenen onaylı ve müracaat tarihinden en fazla 1 ay önce alınmış belge.

8– Karantina Yeri ve İşletme Uygunluk Belgesi; Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünce yayımlanan talimat kapsamında İl /İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinden onaylı ve müracaat tarihinden en fazla 1 ay önce alınmış belge (Ek-7).

                   9- İşletme Kapasite Raporu; İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce düzenlenmiş, başvuru tarihinden en fazla 1 ay önce alınmış belge (Ek-6). Sütçü ve Kombine ırk ithalat başvurularında kapasite raporunda süt sağım ünitesi ve soğutma tankı olmak zorundadır. (Damızlık düve merkezi tarafından gebe olmayan dişi sığır başvurularında bu şart aranmaz)

10- 01.01.2024 tarihi itibari ile kendi işletmesi adına ithalat yapacak olan ve bu tarih itibari ile işletmesinde hayvan kaydı bulunmayan yetiştiriciler, ithalat başvurusunun öncesinde hastalıktan ari sağlık sertifikasını alacağına dair İl/ilçe Müdürlüğünün yazısı (Ek-10) istenir.

  11- 01.01.2025 tarihi itibari ile ithalat yapacak tüm yetiştiriciler hastalıktan ari sağlık sertifikasına sahip olmalıdır. (işletmede hayvan kaydı bulunmayanlar için ithalat başvurusunun öncesinde hastalıktan ari sağlık sertifikasını alacağına dair İl/ilçe Müdürlüğünün yazısı (Ek-10) istenir.

            12– Yetiştiricilere satmak üzere ithalat yapacaklar, işletmelerinde tam zamanlı veteriner hekim çalıştığını gösterir ilgili odadan onaylı hizmet sözleşmesi fotokopisi istenilir. Bu sözleşme Bakanlık e-reçete sistemine kayıt edilmelidir. İşletme sahibi veya ortaklardan birisinin veteriner hekim olması durumunda bu belge istenmez.

     13- Bakanlığımız Döner Sermaye Saymanlığına ait Halkbank Ümitköy Şubesi nezdindeki TR 10 0001 2009 4160 0016 0000 34 IBAN nolu hesaba veya Merkez Döner Sermaye Saymanlığı Veznesine kontrol belgesi ücreti yatırıldığına dair Döner Sermaye Tahsilat Belgesi (makbuzda, ithalatçının isim/ ünvan, ithalatın yapılacağı ülke, ithal edilecek damızlık hayvan sayısı, ırkı, proforma fatura tarih ve sayısı belirtilecektir).

14-İthalatçı kişi yada firma yukarıda belirtilen belgeler ile Genel Müdürlüğümüze başvuru yapmalıdır. Ayrıca Hayvan ve Hayvansal Ürünler İthalat ve İhracat Elektronik Kayıt Sisteminden kontrol belgesini düzenleyerek kayıt oluşturmalıdır.

C-Seçim Heyeti ve Görevleri

• İthalatçılar, seçim heyetinin görevlendirilmesi için Genel Müdürlüğe dilekçe (Ek-11) ile başvurur.
• Seçim heyeti, en az bir veteriner hekim ve bir ziraat mühendisinden (zooteknist) oluşur. Seçim heyetinin görevlendirme süresi ve sayısı, seçilecek hayvanın sayısı ve seçim koşulları dikkate alınarak Genel Müdürlükçe belirlenir.
• Görevlendirilen seçim heyetinin günlük harcırahları ve seyahat masrafları ithalatçı tarafından karşılanır. Günlük harcırahlar, görev süresi ve yolda geçen süreler dahil Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararında yer alan “Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar” ve cetvel esas alınarak hesaplanır. Ödeme işlemleri Merkez Saymanlık Müdürlüğü üzerinden gerçekleştirilecektir.
• İthal edilecek damızlık sığırların ve sperma üretim merkezlerine gelecek olan damızlık erkek sığırların seçimi, Bakanlığın https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Hayvancilik/Ithalat-Ihracat/Buyukbas-Ihtalat-Ihracat?Ziyaretci=Ihracat-Ithalat web adresinde yayımlanan “Damızlık Sığır İthalat Teknik Kriterler” e göre ihracatçı ülkede yapılır. Seçime ilişkin belgeler görev süresi içinde ihracatçı ülkede düzenlenip imza altına alınmalıdır.
• Seçim heyeti, görev olurunda belirtilen hayvan ırkı ve sayısı kadar hayvanı seçmekle görevlidir. İthalatçının talebi halinde görev olurunda belirtilen sayıdan %20 ilave (rezerv) hayvan seçebilir.
• Seçim heyeti seçim yaptığı ülkede, pedigri belgesi veya etçi ırklarda hayvan tanımlama belgesine/sertifikası dışında gerek gördüğü durumlarda ilave bilgi ve belgeler isteyebilir. İhracatçı firma istenilen bu bilgi ve belgeleri sağlamakla yükümlüdür.
• Seçim işlemi, hayvanların orijin ülkesinin yetkili otoritesi tarafından ya da yetki verilmiş birlik/kooperatifler tarafından düzenlenen; ebeveynlerinin tanımlama ve verim bilgilerini içeren pedigri belgesi veya etçi ırklarda hayvan tanımlama belgesine/sertifikasına sahip hayvanlar arasından yapılır.
• Seçim heyeti, görev sırasında Genel Müdürlük tarafından belirlenen formata göre istenen bilgi ve belgeleri eksiksiz ve doğru olarak düzenleyerek görev dönüşü 7 iş günü içerisinde Genel Müdürlüğe ıslak imzalı olarak göndermelidir. Ayrıca seçim heyeti tarafından tanzim edilerek imzalanan liste tutanakları görev esnasında excel ve pdf formatında hazırlanarak damizlikithalat@tarimorman.gov.tr mail adresine de gönderilmesine müteakip kontrol belgesi işlemleri başlatılabilir. 

       Ç-İthalatçı/Yetiştiricinin Yükümlülükleri

• İthalatı yapılacak damızlık hayvanların kontrol belgesi düzenlenmeden ihracatçı ülkeden yüklemesi yapılmayacak, aksi durumda yaşanılabilecek olumsuzluklardan ithalatçı sorumlu olacaktır.
• Fiili ithalat işlemleri tamamlanan hayvanları, Bakanlık Hayvan Kayıt Sistemine ve e-ıslah veri tabanlarına kayıtlarını yaptırmalıdır.
• Kendi işletmesi adına veya yetiştiricilere satmak üzere ithalat yapanlardan, ilk satın alan işletme sahipleri bu hayvanlarını Bakanlık Kayıt Sistemine (Türkvet) kaydedildiği tarih itibariyle mücbir sebepler dışında 2 (iki) yıl süre ile satmamalıdır (Damızlık etçi ırk erkek sığırlarda 1 (bir) yıldır). İşletmenin devri halinde de bu talimatta yer alan satmama hükmü işletmeyi devralan için de geçerlidir.
• Yetiştiricilere satış amaçlı damızlık hayvan ithal eden ithalatçılar, ithal ettikleri hayvanları satamamaları halinde mücbir sebepler dışında millileştirilme tarihi itibariyle 2 (iki) yıl ( Damızlık etçi ırk erkek sığırlarda 1 (bir) yıl) süre ile işletmesinde bakmakla yükümlüdür.
• Hastalıktan ari sağlık sertifikasına başvuruda bulanan işletmeler, ithal ettikleri hayvanları, takip süresi (2 yıl) boyunca kendi işletmesinde hastalıktan ari işletme olarak devam ettirmekle yükümlüdürler.
• Kendi işletmesi adına veya satış amaçlı ithalat yapanlar ile bu işletmelerden hayvan satın alan işletme sahipleri, takip süresi devam eden damızlık hayvanların, işletmede ölmesi durumunda İl/İlçe Müdürlüğüne ivedi olarak başvurarak görevli resmi veteriner hekimlerce hayvanların durum tespitini yaptırarak tutanak altına aldırmalıdır.
• Kendi işletmesi adına veya satış amaçlı ithalat yapanlar ile bu işletmelerden hayvan satın alan işletme sahipleri, takip süresi devam eden damızlık hayvanlarının damızlık vasfını kaybetmesi vb. durumunda hayvanlarını kestirecek ise damızlık vasfını kaybettiğine dair raporunu il/ilçe müdürlüğünde görevli en az iki veteriner hekime onaylatmalıdır. Damızlık vasfını yitiren ithal hayvanlar etçi ırk ise yalnızca Et ve Süt Kurumu (ESK) kesimhaneleri veya Et ve Süt Kurumu ile anlaşmalı kesimhanelerde kestirilmeli, elde edilen karkas et ise ESK’nın 3. Kalite kategorisine ait belirlenen karkas fiyatı üzerinden ESK’na satılmalıdır.
• Satış amaçlı ithal edilen damızlık sütçü ve kombine dişi sığırlar, gebe olarak satılmak istenmesi halinde aynı ırka ait döl kontrolünden (progeny testing) veya genomik değerlendirmeden geçmiş boğa sperması ile veya aynı ırka ait cinsiyeti belirlenmiş dişi sperma ile tohumlatılmalıdır (Etçi ırk sığırlarda ve Mandalarda bu şart aranmaz).
• Damızlık etçi ırk sığır ithal eden ithalatçı/yetiştiriciler,  Sığır Cinsi (Manda Dahil) Boğaların Tabii Tohumlama Faaliyetleri Hakkında Talimatına göre tabii tohumlama boğası izni almak üzere İl/İlçe Müdürlüğüne başvurmalıdır.
• İthalatçı kişi ya da firma seçim heyeti liste tutanaklarını ön bildirim esnasında Hayvan ve Hayvansal Ürünler İthalat ve İhracat Elektronik Kayıt Sistemine yüklemelidir.
• İthalatçı ithal edeceği hayvanları yüklemeden önce söz konusu hayvanlara ektoparaziter mücadelesi yönünden gerekli tedbirleri sağlamalıdır.
• İthalatçı/yetiştirici ihtiyaç halinde Genel Müdürlükçe istenen belge ve bilgileri sağlamakla yükümlüdür.

D-Bakanlık İl/İlçe Müdürlüklerinin Yükümlülükleri

• İl/ilçe Müdürlükleri, ithal edilen damızlık hayvanların izlenmesine yönelik, ithal damızlık hayvanların Bakanlık Kayıt Sistemine (Türkvet) kaydedildiği tarih itibarıyla en az 6 ayda bir periyodik (Ocak-Haziran, Temmuz-Aralık) olarak 2 yıl süreyle kontrol ederek kontrol sonucu oluşan verileri Damızlık İthal Hayvan Bilgi Sistemine (DİHBİS) kaydetmeli ve bu kayıtlara ilişkin belgeleri en az 2 yıl süreyle muhafaza etmelidir.
• Damızlık etçi ırk sığırların,  Sığır Cinsi (Manda Dahil) Boğaların Tabii Tohumlama Faaliyetleri Hakkında Talimatına göre tabii tohumlama boğası iznine yönelik takip ve kontrol işlemlerini yapmalıdır.
• Bu Talimatın “Genel Kurallar” Başlığı altında yer alan 11’inci maddesinde istenilen bilgi ve belgeleri satışı yapan işletmenin bulunduğu İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü değerlendirerek satışa ilişkin belgeleri, sevk edeceği işletmenin bağlı bulunduğu İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne bildirmelidir.
• Genel Müdürlüğümüzce gönderilen kontrol belgeleri ve eklerinin birer örneği İl Müdürlüğünce, ithalat iş ve işlemlerinin yapıldığı ilgili İlçe Müdürlüğüne gönderilmelidir.

E- Diğer Hususlar

• Yabancı dilde yazılı belgeler, yeminli tercüme bürosu tarafından yapılmış tercümeleri ile birlikte ibraz edilecektir.
• Yapılan başvurular, müracaat tarihinden itibaren 1 ay süre ile geçerlidir. Süresi içerisinde tamamlanmayan başvurular, yazışmaya gerek kalmadan iptal edilmiş sayılır.
• Başvurusu yapılan ithalata ilişkin dosya ve ekleri iade edilmez.
• Kontrol belgesi düzenlenmesi aşamasında yapılan iş ve işlemlerde sunulan belge ve bilgilerde sahtecilik veya usulsüzlük tespit edilmesi halinde ithalatçının işlemleri durdurulur.

5-Seçim heyetinin görev olurunda belirtilen sayıdan fazla veya liste tutanağında kulak küpe numaraları yer almayan hayvanların ülkeye girişine izin verilmez.

6-Bu talimatta yer verilmeyen tür ve ırkların damızlık ithalat talepleri, Genel Müdürlükçe değerlendirilir.

  7-Bu talimata göre ithal edilen, Bakanlık veya diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca gerçekleştirilecek projeler (araştırma, sosyal amaçlı vb.) kapsamında dağıtımı yapılacak ithal hayvanların sayısı ile ilgili değerlendirme Genel Müdürlükçe yapılır.

         8-Bu talimat yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer ancak başlamış işlem niteliğinde olan başvurular ikinci bir işleme gerek kalmaksızın devam ettirilir.

         9-Damızlık sığır ithalatı hakkında daha önce yayımlanmış talimatlar ile bu talimatta çelişen durumlarda, bu talimat hükümleri de esas alınır.

               10-Kontrol belgesi geçerlilik süresi, ilgili yılın Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğinde (Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği) belirtilen süre kadardır.

                    11-Bu talimata ilişkin verilen ithalat izinlerinde hayvanların ırkı, miktarı vb. hususlara Genel Müdürlükçe karar verilir.

12-Bu talimat kapsamındaki faaliyetlerin sunumunda, gerekli alt yapının sağlanması halinde başvurular elektronik ortamdan alınabilir ve başka kurum ve kuruluşlar tarafından elektronik ortamda sunulan bilgi ve belgeler başvurandan talep edilmez.

13- Afet bölgesi ilan edilen yerlerdeki yetiştiricilerin telef olan hayvanları yerine Bakanlıkça hibe olarak dağıtılmak üzere ithal edilecek büyükbaş hayvanlar en az 1 baş olarak verilebilir.

14- Bu talimat, yayımlandığı tarih itibari ile yürürlüğe girer.

Kaynak : Tarım ve Orman Bakanlığı – HAYGEM